“Yəqin ki, bir çoxlarınız fikir vermisiniz ki, bəzən bir günlük yuxudan sonra oyanırsınız ki, siz dincəlməsiniz və yorğun olursunuz”.
Editor.az xəbər verir ki, bunu kardioloq və yuxu mütəxəssisi Nataliya Zolotareva bunun nə üçün baş verdiyini və gün ərzində necə düzgün yatmaq lazım olduğunu izah edərkən deyib.
O, gün ərzində yatmağın yuxu fiziologiyası və ətraf mühit şəraiti ilə bağlı müxtəlif faktorlara görə yorğunluq hissinə səbəb ola biləcəyini bildirib:
“Bunun səbəblərindən biri dərin yuxu mərhələsinə (yavaş yuxu) daxil olmaqdır. Yuxu 20-30 dəqiqədən çox davam edərsə, beyin dərin yuxu mərhələlərinə keçir. Bu mərhələdə oyanmaq yuxu ətalətinə səbəb olur ki, bu da oriyentasiyanın pozulması, zəiflik və yuxululuq deməkdir”.
“Başqa bir amil yatmaq üçün səhv vaxtdır. Saat 15:00-dan sonra yatmaq sirkadiyalı ritmləri poza bilər, gecələr yuxuya getməyi çətinləşdirir və oyananda yorğunluq hissi yarada bilər”, – deyə həkim davam edib.
Onun sözlərinə görə, orqanizmin fərdi xüsusiyyətləri də önəmlidir. Yəni, gündüz yuxusu metabolik xüsusiyyətlərə və ya yuxu pozğunluğuna (məsələn, yuxusuzluq) görə bəzi insanlar üçün uyğun olmaya bilər.
Zolotareva əlavə edib: “Yuxu vəziyyətinin pis olması kimi amili də nəzərə almağa dəyər. Səs-küy, işıq və ya narahat mövqe düzgün istirahətə mane olur, yuxunu səthi və səmərəsiz edir”.
Mütəxəssis gün ərzində enerjili qalmaq üçün düzgün yatmağın yolları ilə bağlı da təkliflər verib: “İlk növbədə, yuxu vaxtınızı 20-30 dəqiqə ilə məhdudlaşdırmalısınız ki, bu da qısa müddətli istirahətlər üçün idealdır. Beləliklə, yüngül yuxu mərhələlərində qalmaq və ətalətin qarşısını ala bilərsiniz. Əgər yuxusuzluqdan qurtulmaq lazımdırsa, 90 dəqiqəlik yuxu (tam yuxu dövrü) məqbuldur, lakin bu, gecə istirahətinizə mane ola bilər”.
“Yatmaq üçün düzgün vaxt seçin. Ən yaxşı vaxt enerji səviyyəsinin təbii olaraq aşağı düşdüyü saat 1:00-3:00 arasıdır. Gecə yuxunuzu pozmamaq üçün axşam yatmaqdan çəkinin”, – somnoloq davam edib.
O, həmçinin yuxu şərtlərinizin rahat olduğundan əmin olmağı tövsiyə edir:” Buna görə otağı qaraltmalı və göz maskası və ya qulaq tıxaclarından istifadə etməlisiniz. Otaq sərin və kifayət qədər nəm olmalıdır”.
Həkim “qəhvə yuxusu” adlı texnikaya da xüsusi diqqət çəkib: “Məqsəd yatmazdan əvvəl bir fincan qəhvə içməkdir. Kofein 20-30 dəqiqə ərzində təsirini göstərməyə başlayır və dincəlmiş kimi oyanmağınıza kömək edir.
Gündüz yuxusunu aşmamaq vacibdir. Əgər müntəzəm olaraq yorğunluq hissi yaradırsa və ya gecələr sizi oyaq saxlayırsa, ondan istifadəni dayandırmalısınız. Xroniki yorğunluq və ya yuxusuzluqdan əziyyət çəkirsinizsə, həkimə müraciət etmək vacibdir”.
“Gecə yuxunuzun keyfiyyəti enerjinizin əsasını təşkil edir. O, gündüz yuxusunun azlığını kompensasiya etmir. Gecə 7-9 saat yatmağa çalışın, rejimə sadiq qalın. Əgər bir günlük istirahətdən sonra özünüzü pis hiss edirsinizsə, bəlkə də orqanizminiz onsuz daha yaxşı öhdəsindən gələ bilər”, – somnoloq yekunlaşdırıb.
//Gülnarə Abasova, Editor.az