Uşağın yuxu zamanı narahatlığı və ağlaması müxtəlif səbəblərdən ola bilər və bunların bir çoxu tez-tez müəyyən yaşlarda baş verir.
Editor.az xəbər verir ki, bu barədə pediatr Ulyana Qureeva məlumat verib. Belə ki, onun fikrincə, yeni doğulmuş və 6 aya qədər olan uşaqlarda ağlamanın səbəbi ətraf mühitdən gələn narahatlıq ola bilər: isti paltarlar, çirkli uşaq bezləri, otağın çox yüksək və ya aşağı temperaturu. Ağlamanın səbəbi də aclıq ola bilər. Körpələrin mədəsi kiçikdir, buna görə də gecələr tez-tez qidalanmaq üçün oyanırlar. Yadda saxlamaq lazımdır ki, gecə ana südü həyatın ilk aylarında uşaqlar üçün xüsusilə vacibdir, çünki o, sonrakı süd istehsalını stimullaşdıran prolaktin hormonunun istehsalını stimullaşdırır.
“Bu yaşda olan uşaqlarda gecələr narahatlığın və ağlamanın digər səbəbləri ola bilər: bağırsaq kolikası; aktiv yuxu fazası – yeni doğulmuş körpələrdə yuxunun çox hissəsi beyinin inkişaf etdiyi sözdə aktiv fazada baş verir (yuxunun bu mərhələsində uşaq əzalarını hərəkət etdirə, inildəyə və ağlaya bilər). Başqa bir səbəb Moro refleksinin (və ya ürkütmə refleksinin) olmasıdır: Bu, körpənin ətrafdakı ani dəyişikliklərə, məsələn, yüksək səs, qəfil hərəkət və ya mövqe dəyişikliyinə anadangəlmə reaksiyasıdır. Qolların yanlara açılması, sonra qolların bədənin ortasında bir araya gətirilməsi ağlama ilə müşayiət oluna bilən kəskin titrəmə kimi özünü göstərir. Bu refleks normaldır və sağlam nevroloji inkişafın göstəricisidir, lakin körpənizin dinc yuxusuna mane ola bilər. Adətən refleks 6 ay ərzində yox olur”,- pediatr deyib. 6 aydan 1 yaşa qədər olan uşaqlardan danışan mütəxəssis gecə ağlamasının mümkün səbəblərini belə sadalayıb: “Ətraf mühitdən gələn diskomfort (bu amil hələ də bu yaşda böyük əhəmiyyət kəsb edir); diş çıxarma; Ayrılıq narahatlığı, anasının gedə biləcəyini başa düşməyə başlayan uşağın inkişafında təbii bir mərhələdir (6-8 aydan etibarən uşaq anasından və atasından ayrı olduğunu başa düşməyə başlayır və yuxuda ağlaya bilər. Yuxularında özünü görür).
“İndi isə 1-3 yaşlı uşaqlardan danışaq. Ağlamanın mümkün səbəbləri arasında xüsusilə kabuslar var. Yeni qorxular yaranır: 1 yaşından etibarən uşaqlar qaranlıq, tənhalıq və ya xəyali varlıqlar qorxusu hiss edə bilərlər. Sinir sisteminin həddindən artıq yüklənməsi – parlaq işıqlar, yüksək səslər, yatmazdan əvvəl aktiv oyunlar və ya hətta gün ərzində çoxlu yeni təəssüratlar uşağa həddən artıq yüklənə bilər, nəticədə yuxuya getmək çətinləşə bilər və yuxusu ağlayaraq kəsilə bilər. Qorunma və qayğı hissi: Uşaqlar dərhal valideynlərinin onları xilas etməyə gəlməsinə öyrəşsələr, yuxuda ağlaya bilərlər”, – deyə həkim əlavə edib. Mütəxəssis tərəfindən müəyyən edilən növbəti yaş qrupu 3 yaşdan 6 yaşa qədər olan uşaqlardır. Onların ağlamasının səbəbləri ola bilər: yuxu zamanı kabuslar; emosional təcrübələr – uşaq böyüdükcə xarici dünya ilə qarşılıqlı əlaqə sistemi daha mürəkkəb olur (yeni uşaqlarla ünsiyyət, uşaq bağçasına baş çəkmək, ailədə ikinci uşağın görünüşü).
“Uşağın yuxuda ağlamasına necə reaksiya vermək olar? Körpənin təmiz uşaq bezi taxdığından, otaq temperaturunun rahat olduğundan və ağrı və ya narahatlıq əlamətləri olmadığından əmin olun. Uşaq oyanırsa, onunla yumşaq bir səslə danışın, onu qaldırın, lakin aktiv qarşılıqlı əlaqəyə başlamayın. Yatmazdan əvvəl rituallar yaradın: Gecələr layla oxumaq, yumşaq yellənmək, aktiv oyunlardan uzaq olmaq, qadcetlərdən istifadə etmək və ya yatmazdan əvvəl cizgi filmlərinə baxmaq uşaqların daha asan yuxuya getməsinə və daha az oyanmasına kömək edir. Yuxu-oyanma rejiminin qurulması həm də uşağın yuxusunu normallaşdırmağa kömək edəcək”, – deyə pediatr bildirib. O, həmçinin qeyd edib ki, əgər ağlama müəyyən simptomlarla müşayiət olunursa, pediatrla məsləhətləşməyə dəyər. Bunlara daxildir: qızdırma, səpgi və ya sağlamlığın digər pisləşməsi ilə müşayiət olunan ağlama; tez-tez və uzun müddətli ağlamalar; uşaq letargik görünür və ya iştahını itirir; Tənəffüs problemlərinin əlamətləri və ya digər xəbərdarlıq əlamətləri varsa.
//Gülnarə Abasova, Editor.az
