Uppsala Universitetinin (İsveç) alimləri müəyyən ediblər ki, yuxu vaxtını cəmi üç gecə üçün dörd saata endirmək qan tərkibində dəyişikliklərə səbəb ola bilər ki, bu da ürək-damar xəstəlikləri riskinin artması ilə əlaqələndirilir.

Bu barədə The Conversation məlumat yayıb.

Tədqiqatda 16 sağlam gənc iştirak edib. Təcrübənin iki mərhələsi pəhriz, fəaliyyət səviyyəsi və işıqlandırmanın idarə olunduğu laboratoriya şəraitində aparılıb. Könüllülər ilk üç gecə 8,5 saat, sonrakı üç gecə isə 4,25 saat yatıblar. Hər mərhələnin sonunda iştirakçılar stasionar velosipeddə qısa, yüksək intensivlikli məşqi tamamlayıb laboratoriya testləri üçün qan veriblər.

Təxminən 90 müxtəlif zülalın təhlili göstərib ki, yuxu olmaması ürək çatışmazlığı, koronar ürək xəstəliyi və atrial fibrilasiya kimi xəstəliklərin artması riski ilə əlaqəli iltihab markerlərinin səviyyəsini artırır. Ən böyük artım adətən stress və ya infeksiyaya cavab olaraq sintez edilən iltihablı zülalların konsentrasiyasında müşahidə olunub.

Həmçinin sübut edilib ki, zəif yuxu idmanın müsbət təsirlərini zəiflədə bilər. Kifayət qədər yuxudan sonra həyata keçirilən məşq beyin və ürək sağlamlığını dəstəkləyən interleykin-6 və BDNF kimi faydalı zülalların səviyyəsini artırır. Ancaq yuxu olmaması ilə bədənin bu reaksiyası əhəmiyyətli dərəcədə zəifləyib.

Alimlər həmçinin müəyyən ediblər ki, qanda zülal səviyyəsi günün vaxtından asılı olaraq dəyişir və bu dalğalanmalar yuxusuzluq zamanı daha qabarıq şəkildə özünü göstərir. Bu, yuxunun təkcə qan kimyasına deyil, həm də biomarkerlərin sirkadiyalı dinamikasına təsir etdiyini göstərir.

Tədqiqatın müəllifləri xəbərdarlıq edirlər ki, hətta qısa müddətli yuxusuzluq da sağlamlığa mənfi təsir göstərə bilər. Həyatın müasir ritmi şəraitində bədənin yuxuda hər bir azalmanı molekulyar səviyyədə qeyd etdiyini xatırlamaq lazımdır.

//Gülnarə Abasova, Editor.az